ՄԱԹՈՍԱՎԱՆՔ

Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին 1247 թվականին կառուցել է Ավագ Զաքարյանը։ Շինարարական արձանագրությունը վկայում է ճարտարապետի անունը՝ Հորդանան։ Եկեղեցին թաղածածկ կառույց է՝ շարված խոշոր, կիսամշակ քարերով։ Մուտքը արևմտյան կողմից է։ Մուտքի մոտ երկու կողմերում ագուցված քանդակազարդ խաչքարեր կան։ Եկեղեցու հյուսիսային պատին 1251 թվականով արձանագրված մեծ խաչքար կա։ Ամբողջական հոդվածը word տարբերակով ստանալու համար, կարող եք գրել vahe.lorents@gmail.com […]

Read More »

ՎՐԱՑ ԹԱԳՈՒՀԻՆ

Երբ գահակալը հայրենատեր ու հայրենասեր է, ու եթե անգամ անպաշտպան կին է, միևնույն է, նա ուժերի գերլարումով կպայքարի ու, արյան վերջին կաթիլն անգամ չի խնայի՝ հանուն հայրենիքի ու հանուն պատվի։ 1798 թվականին մահացավ վրաց վերջին զորեղ թագավորը՝ Հերակլ Բ Բագրատունին։ Հերակլ Բ իր գահակալության շրջանում շատ վերելքներ ու վայրէջքներ ունեցավ։ Նա Գյորգիևսկում Ռուսաստանի հետ կնքեց […]

Read More »

ԳՆԹՈՒՆԻՆԵՐ

Գնթունիների իշխանական տոհմը զգալի դերակատարություն է ունեցել միջնադարյան Հայաստանի քաղաքական, ռազմական կյանքում։ Պատմահայր Մովսես Խորենացու հաղորդման համաձայն՝ Գնթունիները նախարարական պատիվ են ստացել դեռևս՝ հայոց Վաղարշակ արքայի կողմից, ով Գնթունիների նահապետ Ձեռես իշխանին նշանակել է հայոց արքունիքի զգեստավորման գործակալ։ Նրանց տիրույթները նախապես ընդգրկում էին Գեղարքունիքի հյուսիսային հատվածը։ Հետագայում, Գնթունիերի տոհմային կալվածքը Այրարատ աշխարհի Նիգ գավառն էր։ […]

Read More »

ԳԱԳԻԿ Բ ԲԱԳՐԱՏՈՒՆԻ

1041 թվականին մահացան Բագրատունյաց արքայատոհմի երկու գահակալները՝ թուլակամ Հովհաննես-Սմբատ Գ արքան (1020-1041) և նրա եղբայրը՝ Աշոտ Դ (1021-1041)։ Հայոց շահնշահ Հովհաննես-Սմբատ Գ ժառանգ չուներ․ նրա Երկաթ անունով որդին մահացել էր մանկահասակ տարիքում։ Ժառանգական իրավունքով Անվո գահը և Շահնշահի տիտղոսը պետք է անցներ Աշոտ Դ որդուն՝ 18-ամյա Գագիկին։ Սակայն քաղաքական խառնակ իրավիճակի պատճառով նա թաքնված էր։ […]

Read More »

ՎԱՐԱԳԱՎԱՆՔ

  Թովմա Արծրունու պատումի համաձայն, դեռևս Դ դարում, Գրիգոր Պարթևն այստեղ, Ահևական գյուղից վերև, Վահևունիների մեհյանների տեղում կառուցել է Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցին։ Հայտնի է, որ Վահևունիների տոհմը Վահագնի տաճարի պահապան քրմերն են եղել։ Հետևաբար, ժամանակին այստեղ Վահագնի տաճար է եղել։ Առհասարակ, Վարագավանք, Վարագասար տերմիններն էլ անբացատրելի են․ գուցե ժամանակին կոչվել են Վահագնասար և Վահագնավա՞ն․․․ Եկեղեցու […]

Read More »

ԱՇՈՏ ՄՍԱԿԵՐ ԲԱԳՐԱՏՈՒՆԻ

Հայոց միջնադարյան պատմության մեջ միշտ չէ, որ թագավորական իշխանություն ենք ունեցել։ Հաճախ մեր հայրենիքը գտնվել է օտարի տիրապետության տակ։ Սակայն եղել են դեպքեր, երբ օտարի տիրակալությունն անվանական բնույթ է կրել և Հայաստանը թեև չունենալով թագակիր իշխանավոր, բայց ունենալով արժանավոր առաջնորդ եղել է լիարժեք անկախ երկիր։ Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։ […]

Read More »

ՍՅՈՒՆԻ ՎԱՆՔ

  Սյունաց իշխանները եկեղեցու կողքին կառուցել են նաև իշխանանիստ ապարանք։ Եկեղեցին կառուցվել է և օծվել է որպես Սուրբ Գրիգոր։ Հետագայում վերաօծվել է և կոչվել Սուրբ Հովհաննես։ Ամբողջական հոդվածը word տարբերակով ստանալու համար, կարող եք գրել vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։               ShareTweetPin0 Shares

Read More »

538-539 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՀԱՅՈՑ ԱՊՍՏԱՄԲՈՒԹՅՈՒՆԸ ԲՅՈՒԶԱՆԴԻԱՅԻ ԴԵՄ

387 թվականին Մեծ Հայքի թագավորությունը բաժանվեց երկու մասի։ Արևմուտքում՝ հռոմեական տիրակալության տակ գահ բարձրացավ Արշակ Գ (378/387-389), իսկ արևելքում՝ պարսկական տիրակալության տակ՝ Խոսրով Դ (385-388)։ Արևելյան Հայաստանում թագավորական իշխանությունը պահպանվեց մինչև 428 թվականը, իսկ Արևմտյան Հայաստանում․․․ շուտով գրվեց Հայաստանի պատմության ամենաամոթալի, Սև էջերից մեկը։ Հայոց Արշակ Գ արքան իր երկիրը կտակեց Հռոմին, հրաժարվեց հայոց գահից, […]

Read More »

ԱՎԱՆԻ ԿԱԹՈՂԻԿԵ ԵԿԵՂԵՑԻ

  Եկեղեցին կառուցել է քաղկեդոնիկ հայերի կաթողիկոս Հովհան Բագարանցին, 6-րդ դարի վերջին։ Քանի, որ Հայաստանում Բյուզանդիան ու Պարսկաստանը պայքարում էին ազդեցության համար, Մորիկ կայսեր հրամանով, բյուզանդական ազդեցության ամրացման նպատակով, Ավան կենտրոնով ստեղծվում է Ավանի կաթողիկոսությունը, ուր աթոռակալում է քաղկեդոնական Հովհան Բագարանցին, 591-601 թվականներին։ Ամբողջական հոդվածը word տարբերակով ստանալու համար, կարող եք գրել vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։ […]

Read More »

Կյուրիկյանների և Վիրա-աբխազական թագավորության հարաբերությունների պատմությունից

XI դարի կեսերին, Անիի անկումից հետո, Բագրատունյաց տոհմում առաջնության համար պայքար էր ընթանում Տաշիր-Ձորագետի Կյուրիկյան և հզորացող Վիրա-աբխազական թագավորությունների միջև: Կյուրիկյան թագավորությունը Դավիթ Անհողինի (990-1048/50 ) և նրա հաջորդի` Կյուրիկե II-ի (1048/50-1089) գահակալման առաջին շրջանում գտնվում էր հզորության գագաթնակետին: Կյուրիկյաններին հաջողվել էր իրենց ենթարկել Տփխիսի ամիրայությունը[1], Կախեթի թագավորությունը,  ուր 1038 թ-ին գահ բարձրացավ Դավիթ Անհողինի […]

Read More »

ՀԱԿՈԲ  ՄԵՂԱՊԱՐՏ

1513 թվականին, Վենետիկում Հակոբ Մեղապարտի ջանքերով տպագրվեց հերթական գիրքը՝ ,,Պատարագատետրը,, որի հիշատակարանում տպագրիչը գրեց. «Այս սուրբ տառերը գրվեցին 1513-ին Վենեժ աստվածապահ քաղաքում, որ է Վենետիկ՝ Ֆրանկստան, Մեղապարտ Հակոբի ձեռքով, Ով որ կարդա, թող մեղքերիս թողություն խնդրի աստծուց»: Մինչ այդ՝ 1512 թվականին, նույն երախտավորի ջանքերով լույս տեսավ առաջին հայոց տպագիր գիրքը՝ ,,Ուրբաթագիրքը,, որում ցավոք, հիշատակարան չկար, […]

Read More »

ՀԱՅԱՍԱ ԱԶԶԻ

Առաջավոր Ասիայում կարևոր դերակատարություն ունեցած երբեմնի այս զորեղ պտությանը խորհրդային պատմագիտությունը սոսկ ցեղային միություն էր կոչում, շեշտելով նաև, որ մեր՝ հայերիս ինքնանունն առաջացել է Հայասա–Ազզիից: Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։     ShareTweetPin0 Shares

Read More »

ԳՐԻԳՈՐ  Թ  ՄՈՒՍԱԲԵԿՅԱՆՑ

Գրիգոր Թ Մուսաբեկյանցն ամենայն հայոց վերջին կաթողիկոսն էր, որ աթոռակալեց Կիլիկիայում։ Նա էլ իր բարոյական նկարագրով ու հակահայ կեցվածքով չէր տարբերվում իր նախորդներից․․․ Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։ ShareTweetPin0 Shares

Read More »

ԶՈՒԼ  ՂԱՌՆԱՅՆ

Զուլ Ղառնայնի անունն այսօր հայտնի է միայն Հնդկաստանում։ Եվ ցավոք, քչերը գիտեն, որ այս տաղանդավոր  մարդը հայ է։ Նրա կյանքը նման է հեքիաթի և արկածներով է լի։ Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։ ShareTweetPin0 Shares

Read More »

ԽԱՂԲԱԿՅԱՆՆԵՐ

Խաղբակյանների տոհմը ծագում է Արցախի Խաչեն գավառից, քանզի պատմիչների հավաստմամբ, մեզ հայտնի առաջին զորականը այս տոհմից հենց կոչվել է Խաղբակ Խաչենցի: Նա սերում է Խաչենի Վախթանգյան անվանի տոհմից, որն էլ, իր հերթին, սերում է քաջն Առանշահիկներից: Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։   ShareTweetPin0 Shares

Read More »

ՎԱՂԱՐՇ  Բ

-Ուրիշները լոկ ապրել են, բայց ես ասում եմ, բայց ես ասում եմ, որ սա մահից հետո էլ ապրում է իր բարի անունով, քան շատերը թույլ թագավորներից: Մովսես Խորենացի   Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։     ShareTweetPin0 Shares

Read More »

Թուրք – խորհրդային արշավանքը 1920 թվականին

1920 թվականի աշունը տագնապալի և ճակատագրական ժամանակաշրջան էր հայ ժողովրդի համար։ Հայաստանի հանրապետությունն անհավասար գոտեմարտի էր բռնվել թուրք հրոսակների դեմ։ Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։ ShareTweetPin0 Shares

Read More »

ՏՈՐՔ  ԱՆԳԵՂ

Ղազարոս Աղայանն այսպես է նկարագրում Տորք Անգեղին․ ․․․Տորքը չէր նման հասարակ մարդու, Այլ մի աժդահա և շատ ահարկու, Աչքերը կասես մի կապույտ ծով․ Ճաճանչավորված արևի լույսով․ Սև–սև ունքերը՝մութ ամպի նման՝ Բարդ–բարդ կուտակված աչքերի վրան․ Քիթը կորնթարդ իբրև մի բլուր, Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։       ShareTweetPin0 Shares

Read More »

ՍԵՊՈՒՀ

Նրա անունը Արշակ Ներսիսյան էր, սակայն այդ անուն-ազգանունով քչերը գիտեն նրան: Դրա փոխարեն՝ Սեպուհ անունը ահ ու սարսուռ էր պատճառում ոչ միայն թշնամիներին… այլ ամեն մի կարգազանցի, քանզի Սեպուհի ձեռքը չէր դողում՝ պատժելու ամեն մի կարգազանցություն, օրինազանցություն: Նա վրիժառու և պատժիչ բազուկ էր…   Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։   […]

Read More »

ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ  ՔԱՋԱԶՆՈՒՆԻ

-Իբրև արևելցի՝ հակված եմ եղել երազելու և փիլիսոփայելու: Է՞լ ասեմ: Անբուժելի ռոմանտիկ եմ եղել և միաժամանակ՝ շեշտված սկեպտիկ: Հաշտեցրեք, եթե կարող եք: Իբրև գրասեր գրել եմ դեսից-դենից: Իբրև տնաբույս փիլիսոփա՝ շատ մտածել եմ անլուծելի խնդիրների մասին։ Հովհաննես Քաջազնունի   Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։           ShareTweetPin0 […]

Read More »