ԳՐԻԳՈՐ  Ը  ԽԱՆՁՈՂԱՏ

14-րդ դարավերջը և 15-րդ դարի առաջին քառորդը հայության համար օրհասական տարիներ էին: 1375 թվականին կործանվեց Կիլիկիայի հայկական թագավորությունը: Ապա հետևեցին Լենկ–Թեմուրի արշավանքները, որոնք  ոչ միայն մարդկային ու նյութական հսկայական կորուստներ պատճառեցին հայությանը, այլև՝ իսպառ խորտակեցին բուն Հայաստանում պահպանված մի քանի կիսաանկախ իշխանություններին: Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։   Share20TweetPin20 Shares

Read More »

ԵՐԻՏԹՈՒՐՔԵՐ

Հայոց եղեռնը ոչ միայն հայության մեծագույն կորուստն է, այլև՝ մեծագույն խարանը: Եվ այնուհանդերձ, ովքե՞ր էին այդ ոճրի հեղինակները: Ովքե՞ր էին երիտթուրքերը… Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։   Share122TweetPin122 Shares

Read More »

ԳՐԻԳՈՐ Է ԱՆԱՎԱՐԶԵՑԻ

Լեռնային Կիլիկիայի Կանչ ամրոցի և դղյակի տերը՝ Օշին Հեթումյան իշխանը, Գրիգոր Է Անավարզեցի կաթողիկոսի մասին բանաստեղծական տողեր է գրել, փառաբանելով նրան. -Այսպէս ի հռչակասքանչ աստուածազգեաց հայրապետիդ Սրբոյ Լուսաւորչին պատշաճաւոր երէց որդիդ. Նախ ըզգործն առբերելով, ապա զանուն Հայրապետիդ, Տեառն Գրիգոր Անաւարզոյ դիտապետիդ… Օշին իշխանն ապա շատ ավելի հեռուն է գնում՝ կաթողիկոսին բնութագրելով հետևյալ կերպ. -ՅՕշնէ հնազանդ  […]

Read More »

ՄՈՆՂՈԼՆԵՐ

1206 թվականին, մոնղոլական Ղուրուլթայը (ցեղապետների ժողովը) ցեղապետ Տիմուչինին ընտրեց համամոնղոլական խաքան: Տիմուչինն ստացավ Չինգիս խան անունը, որ նշանակում է Աշխարհի տիրակալ: Հիմք էր դրվում երբեմնի գոյություն ունեցած աշխարհի ամենամեծ կայսրություններից մեկին: Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։       Share123TweetPin123 Shares

Read More »

ՏՐՆԴԵԶ

Հայաստանում ամենասիրված տոներից մեկը Տրնդեզն է: Այս տոնը պարտադիր նշում են հատկապես այն ընտանիքները, ովքեր նշանված կամ նոր ամուսնացած զավակներ ունեն: Տրնդեզն անշարժ տոն է և նշվում է փետրվարի 14-ին: Տոնի ժողովրդական ավանդույթից այսօր պահպանվել են խաղարկային բնույթի բաղադրիչներ, գլխավորապես` խարույկավառությունը: Մարդիկ նշանադրման և հարսանիքի արարողությունները փորձում են կազմակերպել հենց Տրնդեզի օրը: Հոդվածի ամբողջական word […]

Read More »

ԳՐԻԳՈՐ  Զ  ԱՊԻՐԱՏ

Գրիգոր Զ Ապիրատ կաթողիկոսի գահակալության շրջանը երանելի ժամանակաշրջան էր հայոց պատմության մեջ: Կիլիկիայի հայոց իշխանությունը գտնվում էր վերելքում, և Լևոն Բ Մեծագործ իշխանին արքայական թագից կես քայլ էր բաժանում: Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։     Share25TweetPin25 Shares

Read More »

ԼԵՎՈՆ  ՇԱՆԹ

-Իջե՜ք, իջե՜ք, երազներ, իջե՜ք զգո՛ւյշ, երազներ, շոյո՜ղ, անո՛ւշ երազներ, իջե՜ք քնքո՛ւշ երազներ: Լևոն Շանթ. «Հին աստվածներ»: Լևոն Շանթը ոչ միայն ականավոր գրող էր, ում գործերն արգելված էին խորհրդային տարիներին, այլև՝ անվանի քաղաքական գործիչ: Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։   Share85TweetPin85 Shares

Read More »

ԳՐԻԳՈՐ Ե  ՔԱՐԱՎԵԺ

Որպեսզի խափանի Լևոն Բ արքայական թագ ստանալու գործընթացը՝ Գրիգոր Դ Տղա կաթողիկոսը գաղտնի համագործակցում էր հայոց երկրի թշնամիների հետ: Ավելի հեռուն գնաց նրան հաջորդած քրոջ որդին՝ Գրիգոր Ե, ով բացահայտ ըմբոստացավ Կիլիկիո հզոր իշխանի դեմ: Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։   Share49TweetPin49 Shares

Read More »

ՌՈՒՍԱ Բ

Ռուսա Բ արքան (մ.թ.ա. 685-645) վիմագիր արձանագրություններում փառաբանված է որպես Տիեզերքի արքա, Մեծ արքա, Արքայից արքա, Բիայնիլիի արքա… սակայն այս տիտղոսներն ավաղ, տուրք էին սոսկ նախորդ զորեղ գահակալներից մնացած ժառանգության: Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։ Share34TweetPin34 Shares

Read More »

ԳՐԻԳՈՐ  ԼՈՒՍԱՎՈՐԻՉ

301 թվականը հայության ամենաաստեղային ժամն էր, քանզի այդ թվականին մեր երկրում կատարված փոփոխությունը ոչ միայն կրոնական բնույթ ուներ, ոչ միայն քաղաքական… այլև, Հայաստան թափանցած նոր վարդապետությունը նոր աշխարհայացք ձևավորեց հայության մեջ, ինչը հային շեղեց իր հոգեկերտվածքից, ավանդական, պապերի նախանշած ուղուց, ու թուլացրեց, ստրկացրեց… Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։   Share253TweetPin253 […]

Read More »

ԱՐԳԻՇՏԻ  Բ

Արարատյան թագավորությունը մ.թ.ա. 714 թվականին մեծ հարված ստացավ իր ոխերիմ ախոյանից՝ Ասորեստանից: Սարգոն Բ արքան մեծ զորքով հարձակվեց հայոց երկրի վրա: Նա չկարողացավ գրավել մայրաքաղաք Տուշպան, բայց գրավեց ու ավերեց երկրի հոգևոր կենտրոնը՝ Արդինիի Մուսասիրի տաճարը: Հայոց արքան՝ Ռուսա Ա, վշտից ու անպատվությունից ինքնասպան եղավ: Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։ […]

Read More »

ԳՐԻԳՈՐ  Դ  ՏՂԱ

Կիլիկիայում իշխանապետ դարձած Լևոն Բ ավելի սերտացրեց հարաբերությունները կաթոլիկների հետ, ակնկալելով նրանցից թագ ստանալ: Իսկ դա բնականաբար, Գրիգոր Տղայի սրտով չէր: Եվ երբ Լևոնը համագործակցում էր խաչակրաց արշավանքների կազմակերպիչ, Գերմանիայի կայսր Ֆրիդրիխ Բ Բարբարոսայի հետ, չուշացավ կաթողիկոսի  դավաճանությունը. Արաբ պատմիչ Բեհ ադ-Դինը վկայում է, որ հայոց Գրիգոր կաթողիկոսը խաչակրաց արշավանքների ժամանակ, գերմանական կայսր Ֆրիդրիխ Բարբարոսայի […]

Read More »

ՍԱՐԴՈՒՐԻ Բ

Հայոց արքան այդպես էլ չներխուժեց  բուն Ասորեստան… դա հայության աստեղային ժամն էր… Սարդուրիի հաջողության դեպքում Հին աշխարհի քարտեզն այլևս բոլորովին այլ տեսք կունենար… Հայոց Սարդուրի Բ արքայի համար, ճակատագիրը դաժան խաղ էր մտածել: Նա հորից՝ Արարատյան թագավոր Արգիշտի Ա-ից, ժառանգել էր աշխարհի ամենազորեղ պետությունը, և նա հպարտությամբ ու արժանապատվությամբ էր կրում իր թագը: Սակայն, կյանքի […]

Read More »

ԱՎԵՏԻՔ  ԻՍԱՀԱԿՅԱՆ

-Երբ Հիսուս ասաց սիրեցեք զմիմեանս, թուրքերը դեռ չկային: Ավետիք Իսահակյան Ամենայն հայոց բանաստեղծ Հովհաննես Թումանյանը կոլորիտային գրող է: Նրան օտար լեզուներով ճշգրիտ թարգմանել՝ գրեթե անհնար է: Ըստ երևույթին, արտերկրում ամենաճանաչված հայ պոետն է Ավետիք Իսահակյանը: Նրա պոեզիան համամարդկային է… Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։   ShareTweetPin0 Shares

Read More »

ԳՐԻԳՈՐ  Գ  ՊԱՀԼԱՎՈՒՆԻ

Հայոց պետականության կորստից հետո Պահլավունիները հասկանալով, որ այլևս ռազմի և վարչարարության ասպարեզում առաջնային դիրքեր գրավել անկարող են, ավելի, քան մեկ հարյուրամյակ, զավթեցին հայոց կաթողիկոսական գահը: Պահլավունյաց կաթողիկոսների մեջ առանձնակի տեղ ունի Գրիգոր Գ կաթողիկոսն, ով գահակալեց 1113-1166 թվականներին:   Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։     Share33TweetPin33 Shares

Read More »

ԽՈՍՐՈՎ  ԿՈՏԱԿ

Չորրորդ դարի հայոց պատմությունը լի է հետաքրքիր, փառահեղ ու ողբերգական իրադարձություններով: Իրար են հաջորդում մերթ հզոր ու պատվախնդիր, մերթ թուլակամ՝ իրարարամերժ գործիչներ… 330 թվականին մահանում է հայոց թագավոր Տրդատ Գ Արշակունին (287-330) և հայոց գահն անցնում է նրա որդուն՝ Խոսրով Գ Կոտակին (330-338): Նրա գահակալությանն աջակցեցին Հռոմի Կոստանդինոս կայսրը և Վրթանես Ա Պարթև կաթողիկոսը: Հոդվածի […]

Read More »

ԳՐԻԳՈՐ  Բ  ՎԿԱՅԱՍԵՐ

Չորրորդ դարից ի վեր, հայ առաքելական եկեղեցին հոգևորից զատ, ձգտելով նաև աշխարհիկ իշխանության, հաճախ ձեռնոց էր նետում նաև ազգային պետությանը: Հայոց կաթողիկոսները շատ ավելին էին ցանկանում ունենալ… Գրիգոր Բ Վկայասեր կաթողիկոսը հայոց պատմության մեջ մեծ ու կարևորագույն դերակատարություն է ունեցել: Վկայասեր մականունը վաստակել է այն բանի շնորհիվ, որ հովանավորել է Կիրակոս թարգմանչին, ով Կոստանդնուպոլսում հունարենից […]

Read More »

ՀՌՈՄ

Հռոմն իր պատմության ընթացքում երեք ծանր, խայտառակ պարտություն է կրել՝ Կաննում, Խառանում, Եռանդում: Վերջին երկուսում՝ հայոց բանակի անմիջական մասնակցությամբ… Ավանդույթը պատմում է, որ Նումիտոր թագավորն ունեցել է երկու նորածին թոռնիկներ՝ Հռոմուլոսն ու Հռեմոսը: Նրանց նետել են Տիբեր գետը և նրանց գտել է մի գայլ որը խնամել է եղբայրներին: Հետագայում, ավագ եղբայրը՝ Հռոմուլոսը, հիմնադրել է Հռոմ […]

Read More »

ԴԱՎԻԹ  ԱՆՀԱՂԹ

Դավիթ Անհաղթ. Հայ իմաստասիրության աշխարհիկ ուղղության հիմնադիրը. 5-6-րդ դարերում ապրած իմաստասեր, ում աշխատությունները երբևէ չեն կորցրել իրենց արդիականությունը: Միաժամանակ, Դավիթ Անհաղթ իմաստասեր երևույթը վաղուց դուրս է եկել հայության շրջանակներից և նա համաշխարհային մեծության մտածող ու հռչակավոր գիտնական է: Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։     Share327TweetPin327 Shares

Read More »

ԴԱՆԻԵԼ  ՎԱՐՈՒԺԱՆ

-Ու պայքա՛ր, պայքա՛ր, պայքա՛ր երգեցի. Ձեզի ընծա՛, հայ մարտիկներ – Գրիչս եղավ անթրոց սըրտերու հնոցի… Ձեզի ընծա՛, քաջ մարտիկներ – Եղեգնյա գրչով վրեժ երգեցի. Ընդ եղեգան փող բո՜ց ելաներ: Արևմտահայ գրականության ականավոր գործիչներից է Դանիել Վարուժանը (Չպուգքյարյան): Ապագա մեծանուն գրողը ծնվել է 1884 թվականի ապրիլի 20-ին, Փոքր Հայքի  Սեբաստիայի նահանգի Բրգնիկ գյուղում: Հոդվածի ամբողջական word […]

Read More »