«Ուժեղ կամքով և ցածրախոս մարդ էր, որին նաև Երկաթե դուքս էին կոչում»,– ժամանակին այդպես է Ջորջ Դոքմեջյանին  բնութագրել է Los Angeles Times-ը: Հայը, որ ճակատագրի բերումով տարագիր է եղել հայրենիքից, օտար ափերում շատ մեծ բարձունքների է հասել: Բազում հայեր գահեր են բարձրացել Բյուզանդիայում, Բուլղարիայում, Վրաստանում, պետական բարձ դիրքերի հասել Ռուսաստանում, Ֆրանսիայում, Լատինական Ամերիկայի երկրներում, Իրանում, […]

Թուրքիայի հանրապետության գրեթե բոլոր քաղաքացիներն իրենց բնակարաններում ունեն այս մարդու լուսանկարը: Նրան սիրում են, երբեմն՝ պաշտում: Լեռնալանջերին նրան փառաբանող տողեր են, շենքերի պատերին՝ նրա դիմանկարները, մեծ բնակավայրերում՝ արձանը: Իսկ Կարսում, հայոց հնամենի մայրաքաղաքի վրա հսկող Բագրատունյաց բերդի վրա դարձյալ նրա պատկերն է՝ գրությամբ. Հայրենիքը պարտական է քեզ… Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com […]

Հայ եկեղեցին իր ավելի, քան 1700-ամյա պատմության ընթացքում մի քանի անգամ ,,դավանափոխ,, է եղել, մերթ ընդունելով քաղկեդոնականություն, մերթ՝ կաթոլիկություն: Որքան էլ հիմա եկեղեցականները փորձեն  ժխտել՝ դա պատմական իրողություն է: Առաջին կաթողիկոսն, ով պաշտոնապես քաղկեդոնականություն ընդունեց՝ Հովհաննես Բ Գաբեղենցին էր:   Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։       Share14TweetPin14 Shares

ՙՀայ ժողովուրդ, անգութ է Եվրոպան, ավելի արյունածարավ քան մեր դարավոր ոսոխը, չհավատաս նրան երբեք։ Նա արյան ու անմեղ զոհերի մեջ է որոնում իր շահը, մեր հույսը պետք է լինի մեզ վրա՚։ Հրայր Դժոխքը նույն քամահրական վերաբերմունքն ուներ նաև Ռուսաստանի նկատմամբ. «Վստա՛հ եղեք,- գրում է նա,- որ գիշեր ու ցերեկ անքուն շրջում եմ. Եթե գտնեմ մի […]

14-րդ դարում Կիլիկիայի հայոց թագավորությունը օրհասական օրեր էր ապրում: Հայոց թագավորությանը հյուսիսից սպառնում էին թուրքմենները, հարավից՝ Եգիպտոսի սուլթանությունը: Իսկ Կիլիկիայի հայոց թագավոր Հեթում Ա-ի (1226-1270) 1254 թվականին կնքած հայ-մոնղոլական դաշինքն արդեն ճեղքեր էր տվել: Ավելին. Հիասթափված հայոց արքաների վարած անատամ քաղաքականությունից՝ մոնղոլներն իրենք էին երբեմն ասպատակում հայոց թագավորության տարածքը… Եվ այս օրհասական օրերին հայոց արքաները […]

Կոստանդին Գ Կեսարացի կաթողիկոսի աթոռակալման ժամանակաշրջանը՝ 1307-1322 թվականները, Կիլիկիայի հայոց թագավորության համար օրհասական ու ծանր տարիներ էին: Կիլիկիայի հայոց թագավորությունը ոչ միայն բարդ աշխարհաքաղաքական միջավայրում էր գտնվում և ենթակա էր արտաքին քաղաքական ու ռազմական ճնշումների, նաև, երկիրը քայքայվում էր կրոնական երկպառակությունների պատճառով: Հայոց երկրում  միմյանց միջև անհաշտ պայքար էին ծավալել ունիթորներն ու հակաունիթորները… Առաջինները ցանկանում […]

Ներկայիս Սիրիայի տարածքում հայերը հաստատվել են վաղնջական շրջանում: Ավելին. Ոչ միայն Սիրիայի հյուսիսային հատվածը պատմական Հայաստանի մաս է և հայության բնօրրանը, այլև՝ բուն Սիրիայի տարածքը հաճախ եղել է հայության քաղաքական ազդեցության ոլորտում: Դեռևս հայոց Խուռռի-Միտտանի պետության հարավային սահմաններն ընդգրկել են ներկայիս Սիրիայի տարածքը:  Սիրիայի տարածքում է գտնվում նաև 1915 թվականի հայության սպանդանոցը՝ Դեր Զորի անապատը: […]

Սելևկյան թագավորությունը Հին աշխարհի հզորագույն տերություններից մեկն էր: Լինելով հայոց հարավային հարևանները՝ Սելևկյանները հաճախ էին սպառնում հայոց պետության անվտանգությանը: Բայց, ի վերջո, երբեմնի հզոր այս թագավորությունը կործանվեց հենց հայոց բազկի հարվածից… Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։   Share47TweetPin47 Shares

Կոմիտաս Ա Աղցեցի կաթողիկոսը հայտնի է Շինող մականունով: Եվ հիրավի, Կոմիտաս Շինող կաթողիկոսի ձեռնարկներից Վաղարշապատի Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցին իրական գլուխգործոց է և իր ուրույն տեղն ունի ոչ միայն հայկական, այլև համաշխարհային  ճարտարապետության դասագրքերում: Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցին նոր խոսք էր, նոր մոտեցում  և նոր շունչ համաշխարհային ճարտարապետության մեջ: Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com […]

Հայը կորսյալ հայրենիք ունի: Հայը երազանք ունի: Դա պատմական արդարության վերականգնումն է և հայոց հավիտենական հայրենիքի առանձին մասերի վերադարձը հայության բնօրրան՝ հայոց պետականության շուրջ, հայոց բզկտված հայրենիքի մասերի համախմբումը: Սակայն այսօր, տարօրինակ է, որ հայության երազանքն ընդգրկում է պատմական հայրենիքի միայն մեկ հատվածը՝ Արևմտյան Հայաստանը: Իսկ  Ջավախքը… կարծես մի անտեսանելի ձեռքով դուրս է մղվել հայոց […]

ՙՄեր առաքինի և ազգասեր նախնյաց բուն միտքը մոռացվեց և վանքերը անկելանոց են դարձել, ժողովուրդը տգիտության խավարին մեջ գլխիվայր ընղմեր, իր հորը հիշատակաց բուն նպատակը կորուսեր և վանքերուն ու վանականներուն փորը պարարելու աշխատիլ… …Արդի վանականք, գրեթե ամենքին ժողովուրդը պարտական կը համարեն իրենց ամեն պիտույքն հոգալու և ինքզինքնին պարտական կը կահամրեն իրենց ամեն պիտույքն հոգալու և ինքնզինքնին […]

Եփրեմ Ա Ձորագեղցի կաթողիկոսի աթոռակալման ժամանակաշրջանը բախտորոշ էր հայության կյանքում: Ընթանում էր ռուս-պարսկական առաջին պատերազմը: Ռուսական կայսրությունը ցանկանում էր գրավել Հայաստանը և կովկասում հաստատել իր տիրապետությունը… Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։   Share18TweetPin18 Shares

Կան անհատներ, ովքեր լինելով առավելապես կուսակցական գործիչներ, իրենց գործունեության մեջ այնպես են հաջողվում, որ համազգային նշանակության գործիչներ են դառնում: Միանշանակ, նրանցից է ՀՅԴ գործիչ Նիկոլ Աղբալյանը: Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։   Share50TweetPin50 Shares

Յոթերորդ դարը համարվում է հայոց ճարտարապետության Ոսկեդարը: Այս ժամանակաշրջանում բազում հոյակերտ տաճարներ կերտվեցին: Բոլորն էլ՝ քաղկեդոնական եկեղեցիներ… Հայության քաղկեդոնական դարձը կապված է Եզր ա Փառաժնակերտցի կաթողիկոսի անվան հետ: Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։   Share21TweetPin21 Shares

Նրա մասին գրքեր ու մենագրություններ են գրել. (Բ․ Պ․ Հաշդեու. «Յոան իշխան Ահարկու»,  նրան գրականության մեջ  անդրադարձել են նաև Է․ Կամելարը, Մ․ Ժոլդկան): Յոն Քաջի կերպարը մարմնավորվել է գեղանկարչության մեջ  (Գ․ Լաբին), քանդակագործության (Մ․ Բուտուրոյու, Զ․ Մեդրեա), նաև՝ երաժշտության (Դ․ Դումիտրեսկու) մեջ… Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։     Share35TweetPin35 […]

Հայ եկեղեցու պատմության մեջ բազում են դեպքերը, երբ առանձին գործիչներ կամ խմբավորումներ ծառայել են օտար պետությունների շահերին՝ դառնալով օտարի ներկայացուցիչը հայ եկեղեցում և գործիք՝ որ ծառայում էր միմիայն հանուն օտարների մեծապետական շահերի: Ոմանք եկեղեցին են ծառայեցրել իրենց անձնական կամ նեղ խմբակային շահերին: Իսկ եթե իրենց անձնական շահերը համընկել են օտար պետությունների շահերի հետ՝ դա իսկական […]

Կիպրոս կղզին Հայկական բարձրավանդակի հարևանությամբ է գտնվում և հայ-կիպրական քաղաքական, ռազմական, մշակութային հարաբերությունները դեռևս միջնադարից շատ սերտ են եղել: Հայերը Կիպրոսում հաստատվել են դեռևս չորրորդ դարում: Իսկ 12-րդ դարից սկսած կղզում ստվարացավ հայ բնակչության թիվը: Դա պայմանավորված էր թե՛ Բագրատունյաց թագավորության անկումով, թե՛ այն իրողությամբ, որ Կիպրոսի հարևանությամբ գտնվող Կիլիկիան դարձավ հայության երկրորդ բնօրրանն ու […]

19-րդ դարի սկզբին Էջմիածնի կաթողիկոսական աթոռը դարձյալ կռվախնձոր դարձավ: 1801 թվականին ռուսական բանակը գրավեց Վրաստանը՝ կործանելով Վրաստանի անկախությունը: Ռուսական զորքը Վրաստան առաջնորդողների թվում էր նաև ռուսահայերի առաջնորդ Հովսեփ արքեպիսկոպոս Արղությանը, ով իրեն մինչ այդ փառավորել էր Ղրիմի հայափաթման գործում ռուսական կաբինետի կամակատարը դառնալով: Ռուսական կառավարությունը վարձահատույց եղավ Հովսեփ արքեպիսկոպոս Արղությանին: 1801 թվականին, կաթողիկոսական ընտրությունների ժամանակ […]

«Ես հպարտ եմ, որ առանց գիտնալու հերոս մը մեծցուցի, բայց կը ցաւիմ, որ շատ զաւակներ չեմ ունեցած՝ ուրիշ զինուորներ ալ տրամադրելու համար իմ ազգիս»: Հեղինե Քրջլյան՝ Արա Քրջլյանի մայրը: Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։   Share203TweetPin203 Shares

1441 թվականին բախտորոշ իրադարձություն կատարվեց հայության կյանքում: Ամենայն հայոց կաթողիկոսությունը Կիլիկիայի Սիս մայրաքաղաքից տեղափոխվեց Արևելյան Հայաստան և Մայր Աթոռը հաստատվեց Վաղարշապատ քաղաքում՝ Էջմիածնում, որտեղ սկզբնավորվել էր դեռևս 301 թվականին: Հոդվածի ամբողջական word տարբերակն ստանալու համար գրեք vahe.lorents@gmail.com էլեկտրոնային հասցեին։ Share23TweetPin23 Shares